علائم تومور مغزی طیف گسترده‌ای از نشانه‌ها را شامل می‌شود. این نشانه‌ها ممکن است به صورت درد خود را نشان دهند و یا در عملکرد قسمتی از بدن اختلال ایجاد کنند. از طرفی دیگر این علائم ثابت نیستند و ممکن است با گذشت زمان بیشتر یا کمتر شوند. در صورت تجربه نشانه‌های تومور مغزی که در این مطلب به آن‌ها اشاره می‌کنیم، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. به این نکته نیز توجه داشته باشید که داشتن یک یا چند علامت از علائم تومور مغزی ابتلای فرد به تومور را به طور صد در صد مشخص نمی‌کند. برای تشخیص دقیق باید معاینات و آزمایش‌های مربوطه انجام شود.
علائم شایع تومور مغزی
علائم شایع تومور مغزی عبارتند از:
- تشنج: بیش از نیمی از مبتلایان این نشانه را دارند. اگر تومور در نواحی میانی مغز قرار گرفته باشد، احتمال تشنج بیشتر است. ممکن است بیمار حین تشنج دچار بی‌اختیاری ادرار شود.
- اختلال در بینایی: بسته به محل قرارگیری تومور، ممکن است فرد مبتلا در درک رنگ‌ها و اشکال دچار مشکل شود و یا نتواند فاصله‌ها را به‌درستی تشخیص دهد. گاهی نیز حرکات چشم دچار اختلال می‌شوند. در موارد شدیدتر فرد بینایی خود را کاملا از دست می‌دهد.
- حالت تهوع و استفراغ: اگر تومور مغزی از نوع بدخیم باشد، بیمار به طور مداوم این نشانه را تجربه می‌کند.
- سردردهای مداوم: معمولا بیمار هنگام صبح این سردرد را تجربه می‌کند. نوع آن می‌تواند از سردرد خفیف تا شدید متفاوت باشد.
- سرگیجه: در صورت رشد تومور، به بافت‌های مجاور آن فشار وارد می‌شود و این موضوع سبب می‌شود تا بیمار احساس سرگیجه داشته باشد.
- مشکل تعادل حین راه رفتن: بیماران مبتلا به تومور مغزی هنگام راه رفتن اغلب نمی‌توانند تعادل خود را حفظ کنند و یا هماهنگی بین حرکات دست و پای خود داشته باشند.
- اختلال حافظه و تمرکز: تمرکز کردن برای مدت طولانی برای فرد بیمار سخت است و از جمله اختلالات حافظه می وان به فراموشی‌های کوتاه مدت اشاره کرد. مثلا فرد مکانی که در آن حضور دارد را از یاد می‌برد.
علائم پنهان تومور مغزی
- تغییرات خلق و خو: یکی از علائم تومور مغزی خوش خیم یا بدخیم که باید به آن توجه داشت، تغییر رفتار و اخلاق فرد است. واکنش‌های غیرمنتظره، ابراز هرگونه احساسات و افکار، اضطراب و عصبانیت و داشتن رفتارهایی که از نظر دیگران نامناسب به نظر می‌رسد، از جمله این تغییرات رفتاری است.
- لرزش دست‌ها: اگر تومور مغزی به مخچه آسیب برساند، فرد مبتلا شاهد لرزش در دست‌های خود خواهد بود.
- حساسیت بیش از اندازه نسبت به سرما و گرما: اگرچه این نشانه چندان رایج نیست ولی افراد مبتلا ممکن است زودتر و بیشتر از دیگران احساس گرما یا سرما کنند. این امر به دلیل آسیب رساندن تومور به نواحی پردازش حسی در مغز است.
آیا ممکن است بدون علامت داشت؟
تومور مغزی انواع گوناگونی دارد و جالب است بدانید که همه انواع آن دارای نشانه و علامت نیستند. تومورهای مغزی کوچک که به عنوان تومور درجه 0 تا 1 نیز شناخته می‌شوند، اغلب هیچ علائمی ندارند. این تومورهای خوش‌خیم خطری برای فرد نداشته و تا زمانی که هیچ نشانه‌ای از خود بروز نداده‌اند، نیاز به اقدام برای درمان ندارند. در واقع اغلب افراد از داشتن این تومورها بی‌خبر هستند و تنها زمانی از آن مطلع می‌شوند که برای مشکل دیگری MRI یا سی تی اسکن انجام می‌دهند. تومور مغزی بدون علامت اغلب در محلی از مغز قرار گرفته که موجب آسیب به سایر بافت‌ها نمی‌شود و به طور کلی مشکلی برای سلامت فرد ایجاد نمی‌کند.
بیشتر بخوانید: هزینه جراحی تومور مغزی
علائم تومور مغزی در آزمایش خون
تومور مغزی می‌تواند عملکرد بخش‌های مختلف مغز مانند هیپوتالاموس و هیپوفیز که مسئول ترشح برخی هورمون‌ها هستند، تغییر دهد. همچنین امکان دارد در میزان ترشح برخی آنزیم‌ها تغییراتی ایجاد کند. با کمک این اختلالات ایجاد شده و اندازه‌گیری فاکتورهای نام برده، می‌توانیم به نشانه‌هایی از وجود تومور مغزی پی ببریم. برای مثال سطح آنزیم‌های کبدی دستخوش نوسان می‌شوند و یا با تغییراتی در میزان الکترولیت‌های بدن مواجه هستیم. به‌تازگی نیز روش‌های جدیدی برای تشخیص تومور مغزی با آزمایش خون در انگلستان ارائه شده‌است. با استفاده از این روش که به کمک DNA جهش یافته انجام می‌شود، می‌توان تومور مغزی گلیوما را تشخیص داد.
بیشتر بخوانید: بهترین روش برای درمان تومور مغزی
علائم تومور مغزی در زنان
علاوه بر علائم عمومی و کلی تومور مغزی، زنان گاهی علائم دیگری را نیز تجربه می‌کنند. برخی از انواع تومورها مانند تومور هیپوفیز که البته توموری خوش‌خیم است، ترشح هورمون‌ها را در زنان با اختلال مواجه می‌کند. در نتیجه زنان با علائمی همچون بی‌نظمی در قاعدگی یا حتی قطع شدن آن رو به رو می‌شوند. اختلالات جنسی، تغییر شدید روحیات و احساس افسردگی، یائسگی پیش از موعد و حتی ترشح شیر از سینه‌ها خارج از زمان بارداری و شیردهی از دیگر علائم تومور مغزی هستند.
سوالات متداول
علائم اختصاصی تومور مغزی نسبت به هر کدام از انواع آن متفاوت است. مثلا توموری که در قسمت لوب آهیانه مغز رشد می‌کند، سبب اختلال در حس لامسه می‌شود. یا تومور لوب پیشانی منجر به مشکلات شنوایی یا اختلال در تکلم فرد بیمار می‌شود.
با مشاهده علائمی همچون تشنج ناگهانی، تغییر و مشکل در بینایی، سردردهای شدید و همینطور خستگی و ضعف غیرعادی فورا به پزشک متخصص مراجعه کنید.
سلامت کلی و سابقه پزشکی بیمار مشخص می‌کند که او علائم تومور را با چه شدتی تجربه خواهد کرد. همچنین نشان می‌دهد که بدن او تا چه اندازه توان تحمل این علائم را دارد. داروهای مصرفی و سبک زندگی فرد تعیین کننده توان او برای مواجهه با این بیماری و روند درمان هستند.
نگاهی کلی به انواع علائم تومور مغزی
در این مطلب با انواع نشانه‌های شایع و رایج تومور مغزی و همچنین انواع خاموش و پنهان آن آشنا شدیم. همچنین متوجه شدیم که این علائم در هر یک از افراد مبتلا متفاوت خواهد بود و در مواردی تومور هیچ علائمی از خود نشان نمی‌دهد. اندازه تومور، اینکه در کدام قسمت مغز ایجاد شده و خوش‌خیم یا بدخیم بودن آن، همگی در بروز علائم دخیل هستند. جنسیت نیز تاثیر قابل توجهی دارد چرا که زنان مبتلا به تومور مغزی در برخی موارد شاهد تغییراتی در عملکرد جنسی و هورمون‌های جنسی خود هستند.