جراحی تومور مغزی خوش خیم یکی از روش‌های موفقیت آمیز برای درمان است. تومورهای خوش خیم که با روش جراحی خارج می‌شود، معمولاُ دوباره رشد نمی‌کنند. با این وجود عوامل متعددی در روند بهبود تومور مغزی خوش خیم تاثیر دارد. در ادامه‌ی این مقاله به بررسی جراحی تومور مغزی خوش خیم می‌پردازیم.
آمادگی پیش از جراحی تومور مغزی خوش خیم
پیش از جراحی جهت تشخیص اندازه و محل دقیق قرار گرفتن تومور لازم است آزمایش‌هایی را انجام دهید. این آزمایش‌ها عبارتند از:
- ام آر آی
- سی تی اسکن
- آنژیوگرافی
مصرف برخی از داروها باید پیش از جراحی قطع شود. بنابراین هرگونه دارو و یا مکمل دارویی که مصرف می‌کنید را به پزشک اطلاع دهید.
جراحی تومور مغزی خوش خیم چگونه انجام می شود؟
درمان اصلی تومور مغزی خوش خیم روش جراحی است که به اغلب بیماران پیشنهاد می‌شود. هدف اصلی جراحی این است که بدون آسیب به بافت‌های مغز بتوان تومور را خارج ساخت. اکثر جراحی‌ها با بیهوشی عمومی انجام می‌شود اما در برخی موارد لازم است که بیمار در طی جراحی بیدار باشد و به برخی سوال‌ها پاسخ دهد. در این موارد از بی‌حسی موضعی و آرام بخش جهت جراحی استفاده می‌شود.
در واقع بیمار باید طی این جراحی بیدار باشد تا جراح بتواند مناطق عملکردی مهم را شناسایی نماید و میزان آسیب به آنها کاهش بیابد.
جهت انجام این جراحی به دو نکته باید توجه شود:
1. آیا وضعیت سلامت عمومی بیمار مناسب این جراحی است؟ برخی از بیماران که مبتلا به آپنه خواب هستند و یا افرای که چاق هستند کاندید این روش جراحی نیستند.
2. آیا بیمار قادر است در طی جراحی آرام باشد و به سوال‌های جراح به درستی پاسخ دهد؟
انواع روش‌های جراحی تومور مغزی خوش خیم
روش های مختلفی برای جراحی تومور مغزی وجود دارند که عبارتند از:
1. کرانیوتومی
- در این روش ابتدا قسمتی از پوست سر تراشیده می‌شود.
- سپس یک فلپ از استخوان جمجمه جدا می‌شود.
- با آشکار شدن بافت مغز، جراح می‌تواند تومور را خارج نماید.
- سپس فلپ استخوان با کمک پیچ‌های فلزی در جای خود ثابت می‌شود و برش‌ها با بخیه بسته می‌شوند.
2. رادیوسرجری
برداشتن تومورهایی که در قسمت‌های عمیق بافت مغز قرار گرفته‌اند کمی دشوار است و برداشتن آنها بدون اینکه آسیبی به بافت‌های اطراف وارد شود فرآیند جراحی را بسیار پیچیده می‌نماید به همین دلیل برای خارج ساختن این تومورها از روش جراحی به نام رادیوسرجری استریوتاکتیک استفاده می‌شود.
در طی این جراحی، پرتوهای کوچکی از اشعه روی تومور متمرکز می‌شوند تا اینکه سلول‌های تومور از بین بروند. روند جراحی با کمک اشعه‌ی لیزر و هدایت دستگاه ام آر آی انجام می شود.
درمان به روش رادیوسرجری یک روش ساده است، روند بهبود بسیار سریع است و معمولاُ بیمار می‌تواند همان روز بعد از پایان جراحی به منزل بازگردد.
3. نورواندوسکوپی یا جراحی تومور به شیوه‌ی آندوسکوپی
یک روش جراحی کم تهاجمی است که تومور را با ایجاد سوراخ‌های کوچک به اندازه یک سکه از طریق جمجمه و یا دهان و بینی خارج می‌نماید. اگر جراحی از طریق بینی انجام شود به آن جراحی آندوسکوپی اندونازال می‌گویند. در این روش جراحی، پزشک می‌تواند به قسمت‌هایی از مغز که با روش جراحی معمولی قابل جراحی نیستند، دستیابی پیدا نماید و بدون اینکه به سایر قسمت‌های مغز و جمجمه آسیب وارد شود تومور را خارج نماید.
روش نورواندوسکوپی نسبت به جراحی‌های معمولی درد کمتری دارد، روند بهبود سریعتر انجام می‌شود و جای زخمی به جا نمی‌ماند.
تومورهای ناحیه پینه آل، تومورهای هیپوفیز، برخی کیست‌ها، تومورهای واقع در پایه‌ی جمجمه و تومورهای بطنی را می‌توان از این طریق تحت جراحی قرار داد.
مراقبت‌های پس از جراحی تومور مغزی خوش خیم
در اغلب موارد پس از جراحی تومور مغزی خوش خیم لازم است یک شب را در بخش مراقبت‌های ویژه بستری باشید تا علائم حیاتی شما به صورت مداوم کنترل شود.
بعد از مرخص شدن از بخش مراقبت‌های ویژه چند شب را در بخش عمومی تحت مراقبت خواهید بود. پس از اینکه توانستید غذا بخورید و کمی راه بروید اجازه‌ی ترخصی از بیمارستان را خواهید داشت. در اغلب موارد بیماران به طور میانگین دو تا پنج روز در بیمارستان بستری خواهند بود.
دوران نقاهت و دستورالعمل‌های بعد از جراحی با توجه به نوع جراحی که انجام داده‌اید و وضعیت سلامت جسمانی شما متفاوت خواهد بود. در این مورد باید از جراح خود اطلاعات کامل را کسب نمائيد.
ادامه روند درمان تومور خوش خیم بعد از جراحی
اگر تومور مغزی در موقعیتی قرار گرفته باشد که جراح نتواند تمام آن را خارج نماید (به دلیل احتمال آسیب به عملکرد برخی از قسمت‌های بدن) توصیه می‌شود پس از جراحی درمان‌های زیر پیگیری شود:
- رادیوتراپی
- شیمی درمانی
شیمی درمانی ممکن است پیش از جراحی تومور خوش خیم انجام شود تا اندازه‌ی تومور کوچکتر شود. با کوچک شدن تومور روند جراحی با موفقیت بیشتری پیش خواهد رفت.
گاهی موارد نیز شیمی درمانی پس از جراحی توصیه می‌شود تا قسمت‌هایی از تومور که هنوز باقی مانده‌اند، از بین بروند.
شیمی درمانی ممکن است به صورت قرص، تزریق و یا قطره تجویز شود.
همچنین توصیه می‌شود طبق برنامه‌ی زمان بندی که پزشک به شما اعلام می نماید جهت بررسی‌های دوره‌ای مراجعه نمائيد. در برخی شرایط نادر ممکن است تومور خوش خیمی که با موفقیت درمان شده است به صورت آهسته رشد خود را آغاز نماید و یا تبدیل به یک تومور بدخیم شود که به سایر قسمت‌های بدن نیز انتشار پیدا می‌کند.
در معاینات دوره‌ای معمولاُ اسکن‌هایی از بافت مغز تهیه می‌شود تا هر گونه تومور و یا رشد سلولی مشکوک شناسایی و پیگیری شود.
منابع:
https://www.nhs.uk/conditions/benign-brain-tumour/treatment
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/brain-tumor/brain-tumor-surgery