شیمی درمانی تومور مغزی یکی از روشهای موثر برای درمان این بیماری است. در این روش، داروها به جریان خون ورود پیدا کرده و از این طریق به سلولهای سرطانی میرسند و آنها را نابود میکنند. در مغز یک شبکه محافظ از رگهای خونی و سلولها وجود دارد که سد خونی_مغزی نام دارد. این سد، جریان خون وارد شده به مغز را فیلتر میکند و از ورود برخی مواد و داروها پیشگیری به عمل میآورد. به همین علت رسیدن برخی از داروهای شیمی درمانی به سلولهای سرطانی با مشکل روبرو میشود. داروهایی که در شیمی درمانی مورد استفاده قرار میگیرند باید برای از بین بردن سلولهای سرطانی از سد خونی_مغزی عبور کنند که برای این کار از انواع روشهای تزریق استفاده میکنند.
تاثیر شیمی درمانی در درمان تومور مغزی
در این شیمی درمانی، سلولهای تومور به واسطه داروهایی که از طریق جریان خون به آنها میرسد نابود میشوند و جلوی رشد و تقسیم سلولی آنها گرفته میشود. شیمی درمانی به صورت ترکیبی یا تک دارویی در یک بازه زمانی و به شکل دورهای انجام میشود. هدف از انجام این روش درمان، تخریب باقیمانده سلولهای سرطانی بعد از جراحی است که این کار روند رشد مجدد آنها را متوقف میکند. این روش درمان بعد از انجام جراحی و یا در مواقع عود تومور تجویز میشود.
بیشتر بخوانید: تومور مغزی خوش خیم
انواع شیمی درمانی تومور مغزی
شیمی درمانی تومور مغزی انواع مختلفی دارد که برخی از آنها به شرح زیر هستند:
• شیمی درمانی منطقهای: در این روش داروها در قسمت خاصی از بدن مورد استفاده قرار میگیرند.
• شیمی درمانی داخل بطنی: در این روش برای از بین بردن تومور مغزی، داروها را در مایع مغزی نخاعی و در بطنهای مغز وارد میکنند. در این روش داروها به کمک مخزن اومایا وارد مغز میشوند. اومایا مخزنی کوچک با لولههای کوتاه است که داروی شیمی درمانی به کمک سوزنی کوچک از طریق سر وارد آن میشود.
• شیمی درمانی داخل شامهای: در این روش از شیمی درمانی تومور مغزی، داروها را از راه پانسیون کمری یا سوراخ کمر به فضای اطراف نخاع که حاوی مایع مغزی نخاعی است وارد میکنند.
• شیمی درمانی موضعی: در این روش درمانی، مقدار زیادی دارو وارد محلی که تومور در آن قرار داشته وارد میشود. در این نوع شیمی درمانی مقدار سلولهای طبیعی در بدن که تحت تاثیر دارو هستند محدود میشوند.
این شیمی درمانی چه زمانی انجام می شود؟
شیمی درمانی تومور مغزی یک روش درمانی موثر برای از بین بردن سلولهای سرطانی است. این روش در اغلب موارد به تنهایی برای رفع سرطان و رفع تومورها موثر است. در مواردی که تومور از نوع بدخیم و خطرناک باشد بعد از روش جراحی برای از بین بردن بقایای سلولهای سرطانی از روش شیمی درمانی استفاده میکنند. همچنین در صورتی که سایز و اندازه تومور خیلی بزرگ باشد شیمی درمانی به عنوان راهکاری برای درمان تومور مغزی استفاده قرار میگیرد و بعد از آن میتوان از سایر درمانها برای بهبود سرطان استفاده کرد. علاوه بر موارد بیان شده، این روش برای از بین بردن علائم تومور مغزی و نشانههای سلولهای سرطانی تاثیر بسزایی دارد.
شیمی درمانی تومور مغزی چگونه انجام میشود؟
شیمی درمانی این قسمت در مواقعی که احتمال گسترش سرطان وجود دارد، تجویز میشود. دوره درمان با استفاده از این روش، به عوامل مختلفی بستگی دارد. معمولا بیمار در یک دوره داروها را دریافت میکند، سپس یک دوره استراحت کرده تا نتایج حاصل از درمان مشخص شود و دوباره تحت نظر پزشک دوره بعدی را آغاز میکند. به طور کلی شیمی درمانی به دو روش خوراکی و وریدی انجام میشود.
• شیمی درمانی خوراکی: در این روش داروها به صورت قرص یا کپسولهای خوراکی به بیمار ارائه میشود و بیمار باید به شکل دقیق و مطابق با دستور پزشک آنها را استفاده کند. فراموش کردن حتی یک وعده مصرف قرص برای بیماران خطرناک است.
• شیمی درمانی وریدی: در این روش این روش درمانی، داروها را به شکل مستقیم درون رگهای بیمار تزریق میکنند. یعنی داروها به شکل مستقیم وارد جریان خون شده و از آنجا به مغز میرسند تا تاثیر خود را روی سلولهای مغزی بگذارند. روش تزریقی به اشکال مختلف و از نقاط مختلف بدن انجام میشود.
بیشتر بخوانید: تومور مغزی بدخیم
عوارض شیمی درمانی
با توجه به اینکه شیمی درمانی علاوه بر سلولهای تومور بر سلولهای سالم مغز نیز تاثیر میگذارد، یکسری عوارض و مشکلات کوتاه مدت برای افراد ایجاد میکند. البته شدت این عوارض و نوع آنها با توجه به نوع داروی استفاده شده متفاوت است، اما به طور کلی برخی از این عوارض عبارتند از:
• افزایش خطر کبودی
• ایجاد کم خونی
• خستگی
• حالت تهوع
• کاهش قدرت ایمنی بدن
• نازک شدن موها
• بیحسی یا خارش دست و پاها
• ایجاد تغییر در پوست و ناخنها
• تغییر در ذائقه و کاهش اشتها
• واکنش به برخی از مواد غذایی
• زخم دهان یا موکوزیت دهانی
سوالات متداول
داروهایی مانند تموزولامید و آواستین از جمله داروهایی هستند که برای درمان سرطان مغز، روده، ریه و… مورد استفاده قرار میگیرند.
تزریق عضلانی، تزریق زیر پوستی، تزریق وریدی، تزریق به داخل کانال نخاعی، تزریق داخل حفره صفاقی و تزریق داخل شریانی از جمله روشهای تزریق دارو برای درمان تومور مغزی هستند.
برای جلوگیری از آسیب رسیدن به کلیهها و بهبود عملکرد آنها طی دوره شیمی درمانی، حداقل ۲ لیتر آب به صورت روزانه مصرف کنید.
نگاه کلی به شیمی درمانی تومور مغزی
در این مقاله راجع به شیمی درمانی تومور مغزی صحبت کردیم. همانطور که میدانید تومور مغزی یا سرطان یکی از بیماریهای شایع در سراسر دنیاست که تشخیص زود هنگام و به موقع آن باعث بهبود بیماری و موثر واقع شدن روشهای درمان میشود. شیمی درمانی یکی از راهکارهای موثر برای رفع این مشکل است که در این روش از داروهایی مانند تموزولامید و آواستین، جهت جلوگیری از رشد و پرورش سلولهای مغزی کمک میگیرند. برای رساندن داروهای شیمی درمانی به سلولهای مغزی تزریق را از روش عضلانی، زیر پوست، تزریق وریدی، کانال نخاعی و… انجام میدهند.